MOTIVERING
Voorgeschiedenis en aanleiding
Bij gemeenteraadsbesluit van 25 maart 2019 werd het huishoudelijk reglement van de gemeenteraad vastgesteld.
Conform artikel 38, laatste lid van het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, kan de gemeenteraad het huishoudelijk reglement op elk moment wijzigen.
Juridische grond
• Artikelen 38, 40 en 41 van het decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017.
Argumentatie
Ingegeven vanuit de goede werking van de raad, dient het huishoudelijk reglement te worden aangepast. Ter zake wordt verwezen naar de aanpassingen in kleur in het ontwerp van huishoudelijk reglement, gevoegd in bijlage.
Bij besluit van 25 maart 2021, besliste het college van burgemeester en schepenen onderstaande besluitvorming voor te leggen aan de gemeenteraad.
BELEIDS- EN FINANCIELE INFORMATIE
Valt niet onder een actie van het meerjarenplan en heeft geen financiële impact.
BESPREKING
Voorzitter Jef Vissers geeft kort de achterliggende bedoeling weer van deze aanpassing. Hij streeft daarbij naar een grote efficiëntie van vergaderen, waarbij zowel voor de leden van de vergadering als de toehoorders het duidelijk is wat de standpunten zijn en wat de achterliggende argumenten zijn. Daarnaast is ook de gelijke behandeling van alle leden belangrijk, waarbij alle fracties een gelijke tijd krijgen toegemeten om hun standpunt duidelijk te maken. Voor een voorzitter is het onmogelijk om iedereen gelijk te behandelen als er geen instrumenten zijn, dit is dan ook een instrument waardoor de vergadering beter in de hand kan gehouden worden. Dit zal een grondigere voorbereiding vragen door alle leden van deze raad, zowel van het bestuur als van de oppositie. Door een dergelijke gestructureerde manier van vergaderen meent voorzitter Jef Vissers dat het publiek en de pers meer kans wordt gegeven om de raden te volgen en de tijd wat meer te beperken.
Raadslid Fons Jacobs wil vooraf even aanstippen dat er een eerste bijeenkomst is geweest met de fractievoorzitters rond dit thema waarbij over sommige zaken eensgezindheid was, maar waar ook verschillende zaken waren waarover geen eensgezindheid was. Er werd toen afgesproken om de voorstellen terug te koppelen naar de fracties en om nadien nogmaals samen te zitten met de fractievoorzitters. Deze nieuwe bijeenkomst is er niet gekomen, maar we moeten nu wel vaststellen dat het de democratische meerderheid behaagd heeft om het nieuwe reglement toch al voor te leggen aan de goedkeuring van de gemeenteraad en raad voor maatschappelijk welzijn.
In artikel 16 uit dit huishoudelijk reglement wordt er een tijdschema voorgesteld waarbij elke fractie mag tussenkomen. Volgens de huidige samenstelling van de gemeenteraad (2 meerderheidspartijen en 2 oppositiepartijen) zou dus de gezamenlijke meerderheid voor elk punt 32 minuten mogen tussenkomen en de oppositie voor 16 minuten. Wie bepaalt de afwijkingen op dit schema? De meerderheid? Of kan de oppositie ook vragen om voor hun agendapunten af te wijken van dit schema. Het raadslid verwijst ook naar artikel 26, er werd vooraf gevraagd hoe de wijze van stemmen verloopt als er digitaal vergaderd wordt? Dit vinden we niet terug. Raadslid Fons Jacobs verwijst naar agendapunt 12 op de agenda van vandaag, met name het dossier over de bouw van een ondergrondse parking, hoe kunnen we nu op 7 minuten dit hele dossier en onze houding hierover toelichten. Hoe kunnen we op 7 minuten hierover in discussie gaan met de andere gemeenteraadsleden en met de andere fracties? Hoe haalt een meerderheid het in haar hoofd om de democratische discussie op deze manier de mond te snoeren? Voor de fractie Anders moet elk raadslid op elk agendapunt kunnen tussen komen. Elk raadslid is democratisch verkozen en heeft het recht (en voor ons zelfs de plicht) om op te komen voor zijn standpunten en heeft de plicht om die standpunten openbaar te kunnen verkondigen. Elk raadslid hier aanwezig heeft met een programma campagne gevoerd om in deze raad zijn/haar gedacht te kunnen komen vertellen en verdedigen. Hij /zij vertegenwoordigt niet alleen de eigen kiezers maar de hele Hoogstraatse gemeenschap.
Dit reglement beknot dit spreekrecht van de individuele raadsleden. Raadslid Fons Jacobs roept dan ook alle raadsleden op, ook en zeker deze van de meerderheidspartijen, om uw
duurbevochten gemeenteraadszetel eer aan te doen en op te komen voor uw spreekrecht! Hij kan niet geloven dat gemeenteraadsleden die geijverd hebben om verkozen te worden, nu zelf gaan goedkeuren om niets meer te mogen zeggen. Het raadslid herinnert zich in deze enkele jaren geleden nog de actie van de raadsleden van Hoogstraten Leeft waarin zij met blauwe kleefband hun mond hadden afgeplakt om zo duidelijk te maken dat zij vonden dat ze monddood waren gemaakt. Het is cynisch nu te moeten vaststellen dat diezelfde raadsleden nu met een reglement het spreekrecht willen gaan beknotten van hun collega raadsleden, terwijl ze daar enkele jaren geleden nog actie tegen hebben gevoerd. En is vrijheid van spreken niet ten gronde een liberale gedachte? En gaan deze liberalen dat hier nu beknotten? Of moeten zij zich nu neerleggen bij een dictaat van hun coalitiepartner? Raadslid Fons Jacobs roept dus nu elk individueel raadslid op om deze aanpassing niet mee goed te keuren , en om het ambt als gemeenteraadslid met de nodige waardigheid te kunnen uitoefenen en om uw kiezers recht in de ogen te kunnen blijven kijken. Hij roept ook de gemeenteraadsvoorzitter op om de rechten van de raadsleden ten volle te laten uitoefenen en niet toe te laten dat het spreekrecht van zijn raadsleden beknot wordt. Hier kan een voorzitter het verschil maken over alle fracties heen. Zelfs als hij het niet altijd eens is met wat anderen verkondigen, het is zijn verdomde plicht er voor te zorgen dat elk raadslid zijn mening in dit forum moet kunnen verkondigen, toch zeker als hij de voorzitter wil zijn van de gehele raad. Raadslid Fons Jacobs eindigt met duidelijk te stellen dat de fractie Anders niet akkoord is met de aanpassing van artikel 16 van het huishoudelijk reglement, en dus gaat de fractie Anders niet akkoord met dit hele agendapunt.
Ook raadslid Hilde Vermeiren gaat niet akkoord met het vaste tijdsschema dat in dit huishoudelijk reglement wordt opgelegd. Daarnaast kan ze ook niet akkoord gaan met artikel 9 waarin aangegeven wordt dat het antwoord op technische vragen ten laatste maandagmiddag moet worden bezorgd. Voor haar moet dit vrijdag zijn zodat er voor de raadsleden ook genoeg tijd is om deze informatie te kunnen verwerken. Het opleggen van een strak tijdsschema voor het debat daar gaat het raadslid niet mee akkoord, dit is in het verleden ook nooit nodig geweest want er worden interessante debatten gevoerd. Als er wordt uitgewijd dan gaat het over dossiers die niet in orde zijn of over persoonlijke opmerkingen. Raadslid Hilde Vermeiren meent dat Hoogstraten niet Vlaanderen is en dat het perfect mogelijk is om debatten te voeren op de manier waarop het nu gebeurt. Het is van belang dat iedereen genoeg tijd krijgt om zijn of haar tussenkomst te kunnen doen, het afblokken van mensen en hen tussentijds onderbreken dat stoort. Het raadslid vindt ook dat deze regeling de rechten van gemeenteraadsleden uitholt en dat het een beknotting is van de democratische rechten. De spreektijd van de coalitiepartners is een stuk meer dan die van de oppositie, ze meent dat deze verdeling onrechtvaardig is. Het voorstel van aanpassing werd eerder al besproken in een overleg met de fractieleiders, sommige zaken werden aangepast maar over dit tijdsschema was vanaf het begin serieus protest. Een dergelijk huishoudelijk reglement wordt best gedragen door de voltallige gemeenteraad, vindt raadslid Hilde Vermeiren, en wordt ook zo gesuggereerd in het advies van VVSG dat is bijgevoegd.
Raadslid Herman Snoeys meent dat dit een van de dossiers is waarbij getracht is om over de partijgrenzen heen naar een overeenkomst te groeien. Als het resultaat dan is dat je beschuldigd wordt van het dictaat van een coalitiepartner te volgen, dan schrikt het raadslid hier toch van. In deze coalitie wordt er niet gewerkt met dictaten, een dergelijk verwijt maken is niet gepast en het raadslid is hier persoonlijk door geraakt. De spreektijd beperken is een poging om de sprekers op te roepen tot de essentie te komen en de ideeën te ballen tot een beperkt aantal minuten.
Ook raadslid Gert Van den Bogaert maakt duidelijk dat zijn partij zich niet als een dictaat opstelt ten aanzien van de coalitieparter, integendeel er wordt op een goede en vruchtbare manier samengewerkt. De belangrijkste dossiers worden ook behandeld in een commissie, daar is geen enkele beperking van de spreektijd dus daar is een uitgebreid debat steeds mogelijk. Dit is volgens het raadslid dan ook geen beperking van de democratie. De extra technische vragen worden best zo snel mogelijk gesteld, zodat er genoeg ruimte is voor de diensten om de vragen te kunnen beantwoorden.
Voorzitter Jef Vissers bevestigt dat er geen afsluitend overleg meer geweest is. Hij verstuurde een mail op 11 maart met daarin de laatste versie van het huishoudelijk reglement en de vraag om reactie. Hier is geen antwoord op gekomen, behalve dan op 13 april van raadslid Hilde Vermeiren. Toen was echter de agenda voor deze gemeenteraad al opgemaakt. De voorzitter is er dan ook van uit gegaan dat er geen overleg meer nodig was. De raadscommissies zijn publiek, ook daar kan er bekeken worden of er een audio-opname mogelijk is. Hij herhaalt dat het tijdsschema als doel heeft om de efficiëntie van vergaderen te verhogen.
Raadslid Hilde Vermeiren geeft aan dat er uiteraard respect moet zijn voor elkaar en dat er gestreefd moet worden naar een efficiënte vergadering maar dat daar geen tijdsschema voor nodig is. Een commissie is zeer interessant om voorafgaandelijk de nodige info te krijgen, maar daar zijn nog niet altijd alle stukken voorhanden. De eigenlijke discussie wordt dan ook gevoerd op de gemeenteraad. Het raadslid had toch gehoopt dat er hier opnieuw over gediscussieerd kon worden.
Raadslid Fons Jacobs treedt raadslid Hilde Vermeiren bij, op de commissievergaderingen wordt er door alle fractievoorzitter goed meegewerkt maar de eigenlijke discussie wordt op de gemeenteraad gevoerd.
Voorzitter Jef Vissers herinnert zich dat uit het overleg met de fractievoorzitters toch gebleken is dat de vergaderingen soms bitsig verlopen. En dit gebeurt vanuit alle partijen. Het invoeren van de tijdsklok heeft dan ook tot doel om tot de essentie te komen waardoor er geen ruimte meer is voor bitsigheden en verwijten heen en weer. Het college krijgt meer spreektijd om hun plannen voor te stellen en een repliek te geven op de vragen of de tussenkomsten. Daarnaast hoopt hij ook de veelvuldige herhalingen te kunnen vermijden. Voorzitter Jef Vissers legt dit ter stemming voor.
Raadslid Fons Jacobs vraagt om een hoofdelijke stemming en wordt hierin bijgetreden door raadslid Hilde Vermeiren.
Voorzitter Jef Vissers organiseert daarop een hoofdelijke stemming, waarbij de fracties CD&V en Anders niet akkoord gaan en de fracties Hoogstraten Leeft en NV-A wel akkoord gaan. Raadslid Ann Tilburgs was niet aanwezig toen de stemmingen werden gehouden, zij stemde dus niet mee.
Voorzitter Jef Vissers sluit dit onderwerp af met de afspraak dat hij zeker bij de grotere agendapunten zoals de jaarrekening ruimte wil laten voor een meer ruimere spreektijd.
BESLUIT
Bij 15 ja stemmen (Marc Van Aperen, Michel Jansen, Arnold Wittenberg, Roger Van Aperen, Katrien Brosens, Faye Van Impe, Piet Van Bavel, Jos Martens, Herman Snoeys, Ann Fockaert, Marcel Verschueren, Jef Vissers, Pim Van der Linden, Gert Van den Bogaert en Ans Lochten) en 11 neen stemmen (Mai Sterkens, Marc Haseldonckx, Ward Baets, Tinne Rombouts, Fons Jacobs, Jos Matthé, Hilde Vermeiren, Dimitri Van Pelt, Joël Adams, Maarten Leemans en Ilse Verachtert) en 1 niet gestemd (Ann Tilburgs)
Enig artikel:
De gemeenteraad stelt het aangepast ontwerp van huishoudelijk reglement - gevoegd in bijlage en integraal deel uitmakend van huidig besluit - vast.